Nieuws | Raad van State wijzigt rechtspraak over intern salderen

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft op 18 december 2024 een ingrijpende wijziging aangekondigd in de rechtspraak over intern salderen bij de beoordeling van projecten en hun impact op de natuur. Deze verandering heeft niet alleen verstrekkende gevolgen voor het aanvragen en het verlenen van natuurvergunningen, maar ook voor ondernemers die gebruik hebben gemaakt van intern salderen tijdens het aanvragen van een milieuvergunning. 

Kern van de wijziging

De belangrijkste verandering is namelijk dat intern salderen niet langer vergunningsvrij is, waardoor er nu met terugwerkende kracht een natuurvergunning nodig is. Intern salderen blijft wel mogelijk in de passende beoordeling, waarin wordt onderzocht of een natuurvergunning kan worden verleend. Daarnaast wordt gesteld dat niet gebruikte ruimte in de vergunning niet mag worden meegenomen in de referentiesituatie. Deze aanpassing beperkt de mogelijkheden voor intern salderen aanzienlijk, en kan voor sommige bedrijven verstrekkende gevolgen hebben.

Directe toepassing en gevolgen

Het nieuwe beoordelingskader is met onmiddellijke ingang van kracht en geldt voor alle lopende en toekomstige vergunningprocedures. Ook in situaties waarbij er een zogenoemde ‘positieve weigering’ of een ‘bestuurlijk rechtsoordeel’ is afgegeven door het bevoegd gezag, zal er in de meeste gevallen nu een vergunningplicht gelden.

Nieuwe procedure voor projectbeoordeling

In de voortoets mag voortaan alleen gekeken worden naar de gevolgen van het project zelf, zonder rekening te houden met de oude ‘referentie’ situatie. Als significante gevolgen niet kunnen worden uitgesloten, is een passende beoordeling nodig. Hierin mag wel intern worden gesaldeerd, maar onder strengere voorwaarden dan voorheen. In veel gevallen zal er sprake zijn van vergunningsplicht.

Hoe nu verder?

Voor activiteiten die zijn gestart tussen 1 januari 2020 en 1 januari 2025 geldt een overgangsregeling van 5 jaar (tot 1 januari 2030). Gedurende deze periode kunnen provincies niet handhaven tegen het voortzetten van deze activiteiten zonder natuurvergunning. Dit geeft bedrijven de tijd om te bepalen of een natuurvergunning nodig is of om hun activiteiten aan te passen. 

Bedrijven die de milieuvergunning hebben geregeld door gebruik te maken intern salderen, maar deze feitelijk nog niet gerealiseerd hebben, zullen eerst na moeten gaan of er niet toch een natuurvergunning nodig is. 

Landelijke verschuiving

De uitspraak van de Raad van State zorgt voor een belangrijke verschuiving in de benadering van natuurbescherming in relatie tot economische activiteiten. Bedrijven en overheden zullen hun procedures en plannen moeten herzien om aan de nieuwe eisen te kunnen voldoen. De komende jaren zal moeten blijken hoe deze wijziging in de praktijk uitpakt en welke gevolgen dit heeft voor de toch al moeizaam verlopende vergunningverlening. 

Dat de gevolgen van deze uitspraken zeer ingrijpend kunnen zijn, is wel duidelijk. Echter kunnen deze gevolgen in elke situatie weer anders zijn. Wil jij weten wat de gevolgen zijn in jouw specifieke situatie? Neem dan contact op met een van onze adviseurs van milieu via 0475-494407. Uiteraard kun je ook contact opnemen met je vaste adviseur van vanBuiten.

Neem contact op!