Blog | De Omgevingswet in 2025: hoe brengen we theorie en praktijk dichter bij elkaar?

De Omgevingswet, die op 1 januari 2024 in werking is getreden, heeft een belangrijke verandering gebracht in de manier waarop vergunningaanvragen worden behandeld. Het principe van 'onlosmakelijke samenhang', dat onder de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) gold, is komen te vervallen. Dit heeft zowel voordelen als (potentiële) nadelen voor initiatiefnemers van projecten.

In mijn blog leg ik je uit wat de gevolgen en veranderingen zijn. Ook benoem ik enkele mogelijke praktische oplossingen om de theorie en praktijk van de nieuwe Omgevingswet dichter bij elkaar te brengen.

Flexibiliteit bij vergunningsaanvragen: een vloek of een zegen?

Onder de nieuwe Omgevingswet bepaalt de initiatiefnemer zelf voor welke activiteiten hij een vergunning aanvraagt en wanneer hij dat doet. Dit biedt flexibiliteit en kan voorkomen dat er onnodig wordt geïnvesteerd in vergunningaanvragen voor activiteiten waarvan nog niet zeker is of ze doorgang zullen vinden. In de praktijk kan deze flexibiliteit ook leiden tot ongewenste situaties. 

Stel: je stal of loods wordt vervangen.

Je vraagt eerst een milieuvergunning aan. Later bepaal je wie de stal gaat bouwen en vraag je een bouwvergunning aan. Dan gebeurt er het volgende:

1. Een vergunning voor de milieuactiviteit wordt aangevraagd en verleend.
2. Deze vergunning treedt direct in werking.
3. De bestaande vergunde situatie mag niet meer worden gebruikt.
4. De nieuwe stal of loods is nog niet gebouwd, maar de oude stal mag niet meer gebruikt worden.
    

Dit resulteert in een situatie waarbij je als ondernemer tijdelijk zonder bruikbare faciliteiten zit, wat uiteraard niet wenselijk is.

Wat zijn mogelijke (tijdelijke) oplossingen?

Om dergelijke problemen te voorkomen, zijn er verschillende strategieën die initiatiefnemers kunnen overwegen:

1. Gecoördineerde aanpak: Overleg met de gemeente en/of provincie om alle benodigde besluiten in één keer te nemen. Hoewel de onlosmakelijke samenhang niet meer verplicht is, kan een gecoördineerde aanpak nog steeds voordelig zijn.
2. Of-of vergunning: Vraag een vergunning aan waarbij zowel de huidige als de beoogde situatie worden toegestaan. Dit geeft flexibiliteit in de overgangsperiode.
3. Zorgvuldige planning: Plan de volgorde van vergunningaanvragen zorgvuldig, rekening houdend met de onderlinge afhankelijkheden van verschillende activiteiten.
4. Gebruik van de vergunningencheck: Benut de 'vergunningencheck' in het Omgevingsloket online om een volledig overzicht te krijgen van alle benodigde vergunningen.

Is er ook een blijvende oplossing?

Ja en nee. Een blijvende oplossing zou zijn om de onlosmakelijkheid terug in de wet te krijgen. Het is dan alles of niets: je hebt alle vergunningen voor de nieuwe ontwikkeling óf je houdt de vergunde situatie nog intact. Door de onzekere stikstofsituatie en het voorlopig uitblijven van vergunningen kunnen zo ongewenste situaties voorkomen worden.

Samengevat

• Het vervallen van de onlosmakelijke samenhang in de Omgevingswet biedt flexibiliteit, maar vereist ook meer verantwoordelijkheid en strategisch denken van de initiatiefnemer.
• Door proactief te communiceren met de gemeente, zorgvuldig te plannen en gebruik te maken van de beschikbare instrumenten, kunnen ongewenste situaties worden voorkomen.
• Als initiatiefnemer doe je er goed aan om vroegtijdig advies in te winnen en een integrale strategie te ontwikkelen voor vergunningaanvragen.
• Zo kun je ontwikkelen zonder in de valkuilen te trappen die kunnen ontstaan door het ontbreken van de verplichte onlosmakelijke samenhang.

Ik denk graag met je mee over een goede strategie. Neem contact op via 06-14881633 of guido@bijvanbuiten.nl voor een frisse blik op jouw specifieke situatie.